อาเซียนก่อตั้งขึ้นเมื่อปี 2510 โดยเป็นการรวมกลุ่มของประเทศในภูมิภาคเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ 5 ประเทศ ได้แก่ ไทย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ อินโดนีเซีย และมาเลเซีย ต่อมาบรูไนฯ ได้ร่วมเป็นสมาชิกในปี 2527 ปัจจุบันจึงมี ประเทศสมาชิก 6 ประเทศ ต่อมาที่ประชุมรัฐมนตรีเศรษฐกิจอาเซียน (AEM) ครั้งที่ 26 ปี 2537 ได้มีมติให้ร่นระยะเวลาดำเนินการเขตการค้าเสรีอาเซียนจาก 15 ปี เหลือ 10 ปี

ในปี 2535 อาเซียนได้ลงนามในข้อตกลงว่าด้วยอัตราภาษีพิเศษที่เท่ากันสำหรับเขตการค้าอาเซียน (Agreement on the Common Effective Preferential Tariff) (CEPT) Scheme for the ASEAN Free Trade Area (AFTA) เพื่อจัดตั้งเขตการค้าเสรีอาเซียน ให้เสร็จสิ้นภายใน 15 ปี โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อขยายการค้าภายในภูมิภาค ดึงดูดการลงทุน และเสริมสร้างสถานะการต่อรองในเวทีการเจรจาระหว่างประเทศ

ต่อมาที่ประชุมรัฐมนตรีเศรษฐกิจอาเซียน (AEM) ครั้งที่ 26 ปี 2537 ได้มีมติให้ร่นระยะเวลาดำเนินการเขต การค้าเสรีอาเซียนจาก 15 ปี เหลือ 10 ปี มีเป้าหมายให้ลดภาษีลงให้เหลือร้อยล่ะ 0-5 และยกเลิกมาตรการที่มิใช่ ภาษีศุลกากรภายใน 10 ปี (2536-2546) 

การลงทุนการจัดตั้งเขตการค้าเสรีอาเซียน ทำให้ตลาดอาเซียนกลายเป็นตลาดใหญ่มีประชากรถึง 340 ล้านคน จะทำให้อาเซียนรวมทั้งไทยกลายเป็นจุดดึงดูดการลงทุนจากต่างประเทศ ซึ่งจะก่อให้เกิดการจ้างงาน การถ่ายทอดเทคโนโลยี ซึ่งจะนำความเจริญก้าวหน้าทางเศรษฐกิจมาสู่ภูมิภาค

การเสริมสร้างสถานะการแข่งขันการนำเข้าวัตถุดิบในราคาต้นทุนต่ำ การขยายตลาดตลอดจนการถ่ายทอดเทคโนโลยีที่ ได้รับจากการลงทุนจากต่างประเทศ จะทำให้อาเซียนสามารถผลิตสินค้าได้ในราคาต้นทุนต่ำ ซึ่งจะเป็นการเสริมสร้าง สถานะทางการแข่งขันการส่งออกของอาเซียนในเวทีการค้าระหว่างประเทศ

การเสริมสร้างอำนาจการต่อรอง การจัดตั้งเขตการค้าอาเซียนเป็นการแสดงเจตนารมย์การเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันของอาเซียน ซึ่งนอกจากจะเป็นประโยชน์ต่อความร่วมมือภายในกลุ่มแล้ว ยังเป็นการเสริมสร้างอำนาจการต่อรองในเวทีการเจรจาการค้าระหว่างประเทศ